Trong số các sản phẩm nông nghiệp, ngô - một loại cây trồng quan trọng - đóng vai trò đặc biệt trong cung cấp nguồn dinh dưỡng cơ bản cho hàng triệu người trên toàn cầu. Tuy nhiên, để thúc đẩy ngành ngô và tạo ra giá trị cao hơn cho người nông dân, việt nâng cao chất lượng sản phẩm ngô xuất khẩu là một thách thức không hề nhỏ. Bài viết này sẽ khám phá các giải pháp tiềm năng để nâng cao chất lượng ngô xuất khẩu, từ việc cải thiện quy trình sản xuất đến việc áp dụng công nghệ mới và tiêu chuẩn chất lượng cao.

Tăng hiệu suất quang hợp làm tăng năng suất

Trong quá trình trồng ngô, việc tối ưu hóa hiệu suất quang hợp đóng vai trò quan trọng trong việc đạt được năng suất cao và chất lượng sản phẩm tốt. Một trong những chiến lược hiệu quả để tăng hiệu suất quang hợp là bố trí hàng ngô theo hướng từ đông tây.

Bố trí hàng ngô từ đông tây không chỉ giúp giảm bớt sự che khuất lẫn nhau giữa các cây mà còn tạo điều kiện cho cây tận dụng tối đa ánh sáng mặt trời. Ánh sáng mặt trời là nguồn năng lượng cần thiết để quá trình quang hợp diễn ra, từ đó tạo ra đường hợp chất và năng lượng cho sự phát triển của cây ngô. Khi cây ngô nhận được đủ ánh sáng mặt trời, hiệu suất quang hợp sẽ được tăng cường, đồng thời giúp cây kháng lại sâu bệnh hại hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, để đạt được hiệu suất quang hợp cao nhất, cần phải xác định mật độ trồng phù hợp với từng loại giống ngô và điều kiện thâm canh cụ thể. Việc tạo ra độ thông thoáng trong quần thể ruộng ngô cũng là một yếu tố quan trọng để đảm bảo cây nhận được đủ ánh sáng mặt trời. Điều này có thể đạt được bằng cách điều chỉnh khoảng cách giữa các hàng ngô và kiểm soát sự mọc rậm của cỏ dại.

Đặc biệt lưu ý thời điểm cây ngô từ khi mọc đến 3 lá

Trong quá trình phát triển của cây ngô, giai đoạn từ khi mọc đến khi cây đạt đến 3 lá là một thời điểm quan trọng đòi hỏi sự chăm sóc đặc biệt. Trong giai đoạn này, cây ngô vẫn còn yếu và dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường, đặc biệt là ngập úng.

Khi cây ngô mới nảy mầm, thân cây chỉ cao khoảng 20 cm và các lá vẫn còn cuộn vào nhau, tạo thành thân giả. Điều quan trọng là tuy thân cây có thể cao nhưng đỉnh cây vẫn nằm dưới mặt đất, dẫn đến việc cây vẫn còn yếu và dễ bị tổn thương khi gặp phải tình trạng ngập úng.

Ngập úng là một trong những nguy cơ lớn nhất ở giai đoạn này. Nếu ruộng ngô bị ngập úng, cây ngô sẽ bị cản trở trong quá trình hấp thụ nước và dinh dưỡng, dẫn đến sự suy nhược và thậm chí là chết đột ngột. Do đó, việc tránh ngập úng là điều cực kỳ quan trọng để bảo vệ sự sống của cây ngô trong giai đoạn quan trọng này.

Để đảm bảo sự phát triển tốt nhất cho cây ngô từ khi mọc đến khi đạt 3 lá, người nông dân cần chú ý đến việc quản lý nước và đảm bảo hệ thống thoát nước hoạt động tốt. Bên cạnh đó, việc kiểm soát cân đối lượng nước cũng là một yếu tố quan trọng khác để đảm bảo cây ngô được cung cấp đủ nước mà không gặp phải tình trạng ngập úng.

Trong tự nhiên, mỗi giai đoạn của quá trình phát triển cây ngô đều đòi hỏi sự chăm sóc và quản lý đặc biệt. Việc nhận biết và xử lý kịp thời các vấn đề như ngập úng trong giai đoạn từ khi mọc đến 3 lá là chìa khóa quan trọng để đảm bảo sự thành công của mùa vụ nông nghiệp.

Thụ phấn bổ sung cho ngô

Thông thường, các loại cây trồng nói chung, cây ngô nói riêng, quá trình thụ phấn đều nhờ vào tự nhiên (gió, ong, bướm...) nên có thể nói số hạt/bắp của ngô cũng phụ thuộc vào tự nhiên. Nếu điều kiện thuận lợi, cây ngô thụ phấn tốt sẽ cho năng suất cao. Tuy nhiên nếu gặp điều kiện bất lợi cho sự thụ phấn sẽ dẫn đến hiện tượng thiếu hàng, thiếu hạt hoặc "đuôi chuột" trong bắp ngô nên năng suất giảm. Việc thụ phấn bổ sung cho ngô sẽ khắc phục hiện tượng đó, cách làm như sau:

• Dùng một sợi dây dài (bằng vải hoặc dây dù…) khoảng 9 - 10 m, buộc 2 đầu dây vào đầu 2 chiếc gậy dài khoảng 1,2 – 1,5 m, mỗi người cầm một chiếc gậy đã buộc dây, căng ngang vườn ngô và cùng đi lại sao cho sợi dây chạm nhẹ vào bông cờ để các bao phấn tung ra và rơi vào râu ngô phía dưới. Hoặc có thể một người dùng 2 chiếc gậy hai bên, mỗi gậy dài 2- 3 m đi dọc theo dãnh ngô và dùng gậy chạm nhẹ vào 2 hàng ngô 2 bên rãnh để phấn rơi xuống râu ngô.
• Thời điểm thụ phấn bổ sung là sau khi bông cờ tung phấn được 2 - 3 ngày. Thời gian tiến hành vào 9 - 10 giờ sáng khi ngô bắt đầu tung phấn.

 Tập trung dinh dưỡng tối đa để nuôi hạt

Trong quá trình phát triển của cây ngô, sau khi quá trình thụ phấn đã hoàn thành và râu ngô đã thâm, cây vẫn tiếp tục sử dụng lượng dinh dưỡng để nuôi hạt ngô. Để tối ưu hóa sự phát triển của hạt và đảm bảo chất lượng của chúng, việc tập trung toàn bộ dinh dưỡng vào hạt là điều cực kỳ quan trọng.

Một trong những biện pháp hiệu quả để tập trung dinh dưỡng vào hạt ngô là tiến hành cắt bỏ toàn bộ bông cờ sau khi quá trình thụ phấn đã kết thúc. Bông cờ là phần của cây ngô mà sau khi thụ phấn, sẽ tiếp tục sử dụng dinh dưỡng để phát triển và hình thành hạt. Tuy nhiên, việc loại bỏ bông cờ sẽ giúp cây chuyển hướng toàn bộ năng lượng và dinh dưỡng vào việc phát triển hạt, từ đó làm cho hạt ngô trở nên chắc, mẩy hơn và đồng đều.

Việc loại bỏ bông cờ cũng giúp giảm nguy cơ mất năng lượng do việc tiêu hao cho phần phụ trợ của cây, đồng thời giảm nguy cơ lây lan bệnh tật và sâu bệnh hại. Điều này làm cho cây ngô trở nên khỏe mạnh hơn và có khả năng đối phó với những tác động tiêu cực từ môi trường ngoại cảnh.

Ngoài các biện pháp trên, bà con nông dân cần chú ý đến việc trồng xen ngô với các cây họ đậu, vừa có thêm thu nhập, vừa có tác dụng bồi dưỡng, cải tạo đất./.