Giá của nông sản không ổn định mang tính thời vụ

Ngành nông nghiệp nước ta có tính thời vụ khá cao. Tính thời vụ của sản xuất nông nghiệp thể hiện rõ ở sự biến động của giá cả thị trường theo thời vụ, đặc biệt là tính không ổn định của giá cả thị trường đầu ra. Mỗi loại cây trồng có đặc điểm sinh trưởng khác nhau, dẫn đến mùa vụ gieo trồng cũng khác nhau. Các mặt hàng nông sản thường có xu hướng nhiều vào vụ mùa và ít vào vụ nghịch. Với số lượng chênh lệch nhau quá nhiều giữa các vụ dẫn đến giá của Nông sản cũng biến đổi mạnh. Vào vụ mùa giá rất thấp do cung vượt quá cầu, vào vụ nghịch giá lại bị đẩy lên cao do cung nhỏ hơn cầu.

Giá cả Nông sản được coi là một trong những vấn đề trọng yếu của của Thị trường Nông sản. Bởi vì, giá cả là yếu tố cấu thành của cơ chế thị trường có tác động chi phối về cả hai phía cầu và cung của nông nghiệp. Bên cạnh đó, giá cả cũng chi phối các mối quan hệ trao đổi trong nội bộ và trao đổi liên ngành của nông nghiệp như dịch vụ, công nghiệp, truyền thông,... Chính vì vậy, việc giá cả Nông sản không bình ổn đã gây rất nhiều khó khăn đến tất cả các thành phần tham gia vào thị trường.

Cung và cầu nông sản không cân đối

Thị trường Nông sản đạt được trạng thái cân bằng khi khối lượng Nông sản đem bán vừa bằng với nhu cầu của người mua.Trên thực tế thị trường các Nông sản chủ yếu chỉ đạt được trạng thái cân bằng trong những thời điểm nhất định.

Biểu hiện của trạng thái mất cân bằng cung cầu trên thị trường nông sản là giá ở mức quá cao hay quá thấp so với giá cân bằng thị trường. Khi nguồn cung trên thị trường quá nhiều sẽ dẫn đến tình trạng người bán không tìm được người mua dẫn đến tình trạng dư thừa, đẩy giá thành xuống thấp. Ngược lại khi nguồn cung quá thấp, người mua không tìm được người bán dẫn đến tình trạng nông sản khan hiếm, đẩy giá thành lên cao. Khi giá cả càng vượt xa so với giá cân bằng thị trường thì lượng trao đổi giữa cung và cầu nông sản càng ít đi.

Tình trạng độc quyền trên thị trường nông sản

Cũng giống như các loại thị trường khác, Thị trường Nông sản chịu tác động của quy luật cạnh tranh thị trường. Cạnh tranh trên thị trường có hai loại là cạnh tranh hoàn hảo và thị trường độc quyền. Đối với thị trường nông sản thì cạnh tranh độc quyền gồm độc quyền một người bán và độc quyền một người mua là những nét đặc trưng của thị trường nông sản.

• Đối với độc quyền bán: Chỉ có một cá nhân hoặc doanh nghiệp nào đó được bán các sản phẩm đó tại một địa điểm nhất định. Ví dụ trên một vùng nông thôn rộng lớn chỉ có một công ty thương mại của Nhà nước đảm nhiệm phần lớn việc cung ứng phân bón, thuốc sâu và các vật tư nông nghiệp khác cho các hộ gia đình.
• Trường hợp độc quyền mua: Trên một vùng nào đó chỉ có một nhà máy chế biến mua nguyên liệu do nông dân sản xuất ra; hoặc mỗi ngành sản phẩm nông nghiệp chỉ có một hoặc hai công ty tham gia xuất khẩu nông sản ra thị trường thế giới.

Tuy nhiên khi làm cho một ngành hàng Nông sản trở thành độc quyền có thể gây ra tình trạng sản lượng cung cấp ít đi, giá bản cho người tiêu dùng tăng lên và nhà kinh doanh thu được lợi nhuận độc quyền. Về lâu dài, tình trạng cạnh tranh độc quyền có thể gây ra những tín hiệu sai lệch về giá cả và hiệu quả sản xuất, dẫn đến sự phân bổ và sử dụng kém hiệu quả các nguồn lực trong Ngành Nông sản.